Terapia specjalistyczna w obszarach związanych z odżywianiem

Terapia napadowego objadania się

Zespół gwałtownego objadania się (binge eating disorder, BED) objawia się kompulsywnym objadaniem. Człowiek zjada ogromne ilości jedzenia, ponieważ nie ma poczucia sytości. Napady obżarstwa najczęściej pojawiają się w wyniku stresu. Od bulimii różni się tym, że po napadzie nie ma reakcji kompensacyjnych takich jak wymiotowanie czy zażywanie środków przeczyszczających. Często występuje jednak poczucie winy z powodu tego, co się zjadło. BED powinno być leczone gdyż często łączy się z poważnymi problemami zdrowotnymi, m.in. otyłością, cukrzycą, wysokim ciśnieniem krwi, wysokim poziomem cholesterolu i depresją. Jeżeli jedzenie pogarsza jakość codziennego życia, a także zakłóca pracę, związki międzyludzkie oraz pogarsza stan zdrowia, należy niezwłocznie poszukać pomocy u lekarza lub terapeuty.

Celem leczenia jest przejęcie kontroli nad spożywanym jedzeniem i nauczenie się zdrowych wzorców żywieniowych. Najczęściej polega ono na kombinacji następujących strategii:

• Psychoterapia:  koncentruje się na nauce radzenia sobie z trudnymi emocjami, zmianie myślenia i zachowania.
• Farmakoterapia: Leki przeciwdepresyjne mogą być stosowane w celu kontroli niepokoju i depresji związanej z zaburzeniem odżywiania.
• Doradztwo żywieniowe: Dietetyk pomaga wprowadzić zdrowe wzorce żywieniowe i zbilansowaną dietę.

Terapia zaburzeń odżywiania

Do najczęściej występujących zaburzeń odżywiania zalicza się anoreksję (anorexia nervosa, jadłowstręt psychiczny) i bulimię (bulimia nervosa, żarłoczność psychiczna).

• Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) – zaburzenie to polega na podejmowaniu licznych działań prowadzących do utraty masy ciała i/lub podtrzymywaniu małej masy ciała przez pacjenta, przy czym wskaźnik masy ciała (body mass index – BMI – masa ciała w kilogramach podzielona przez wzrost w metrach podniesiona do kwadratu) jest równy lub spada poniżej 17,5. W przebiegu choroby dołączają się zaburzenia spostrzegania obrazu własnego ciała oraz zaburzenia somatyczne, metaboliczne czy neuroendokrynologiczne.Anoreksja wymaga leczenia, ponieważ w miarę jej rozwoju dochodzi do bardzo poważnych zaburzeń somatycznych i psychicznych, a w około 10–20% przypadków zaburzenie to kończy się śmiercią. Ważne jest jak najwcześniejsze zaobserwowanie jej objawów, prawidłowa i profesjonalna diagnoza oraz podjęcie leczenia.Ważne jest, żeby już przy pierwszych niepokojących objawach przeprowadzić konsultację psychiatryczną i/lub psychologiczną.

• Bulimia (żarłoczność psychiczna) – zaburzenie to polega na koncentrowaniu życia wokół jedzenia. Występują w nim niekontrolowane napady objadania, po których pacjent podejmuje czynności kompensacyjne takie jak wymiotowanie, głodowanie, czy zażywanie środków przeczyszczających i moczopędnych. Bulimia może powodować liczne zaburzenia somatyczne i psychiczne dlatego powinna być koniecznie leczona. Terapia polega na kombinacji następujących strategii: psychoterapia, farmakoterapia, doradztwo żywieniowe.

Terapia dysmorfofobii

Dysmorfofobia (body dysmorphic disorder, BDD) jest zaburzeniem psychicznym, w którym występuje  obsesja na punkcie swojego ciała i chorobliwe przeświadczenie o jego nieatrakcyjności. Pojawia się niezadowolenie, obrzydzenie własną fizjonomią. Osoby cierpiące z jej powodu uważają siebie za odstręczających, ohydnych, a także widzą siebie jako zniekształconych. Niezadowolenie najczęściej może dotyczyć stanu skóry, włosów, nosa, brzucha, piersi, oczu, ud i zębów.

Myśli na temat wyglądu mają charakter obsesyjny, wpływają negatywnie na życie społeczne pacjenta i powodują cierpienie. Pacjenci z BDD bardzo często nie chcą wychodzić z domu, często z tego powodu porzucają szkołę, studia, pracę. W towarzystwie są przekonani, że inni widzą ich koszmarne defekty. Dodatkowo pojawiają się natrętne czynności: wielogodzinne oglądanie się w lustrze, porównywanie wyglądu z innymi, ciągłe mycie się, skubanie skóry, czesanie się.

Dysmorfofobii towarzyszyć mogą depresja, zaburzenia lękowe i bardzo niebezpieczne myśli samobójcze, które mogą objawiać się również samookaleczeniami. Leczenie powinno skupiać się na połączeniu psychoterapii i leczenia farmakologicznego.

Terapia nocnego objadania się

Zespół nocnego jedzenia (NES – night sleeping syndrome) jest zaburzeniem polegającym na niekontrolowanym, wielokrotnym  objadaniu się w ciągu nocy. Są to z reguły posiłki bogate w węglowodany i tłuszcze oraz wysokokaloryczne słodkie napoje, a spożywane są z powodu trudności z zaśnięciem.

NES najczęściej związany jest z zaburzeniami nastroju i snu. Jeśli trwa przez dłuższy czas to w istotnym stopniu przyczynia się do rozwoju otyłości. Może występować jako jednostka samodzielna lub towarzyszyć innym chorobom, takim jak otyłość, bulimia czy depresja.

Podobnie jak przy napadowym objadaniu się, terapia polega na kombinacji następujących strategii:

• Psychoterapia; koncentruje się na zwiększaniu aktywności, nauce radzenia sobie z trudnymi emocjami, relaksacji, przestrzeganiu właściwego rytmu odżywiania się.
• Farmakoterapia: leki poprawiające jakość snu
• Doradztwo żywieniowe: planowanie posiłków, komponowanie niskokalorycznych przekąsek.

Psychoterapia w innych obszarach

Zapraszamy również osoby, których problem nie jest związany z żywieniem.