O tym jak ważne dla naszego organizmu są witaminy, mówi fakt że organizm człowieka nie może funkcjonować bez nich. Witaminy są niezbędne w przemianach metabolicznych, wchodzą w skład enzymów i koenzmów oraz biorą udział w wielu reakcjach biochemicznych w ludzkim organizmie.
Witaminy są związkami organicznymi które muszą być dostarczane z zewnątrz ponieważ człowiek nie potrafi sam wytworzyć (oprócz witaminy D powstającej w skórze pod wpływem promieni słonecznych i witaminy K wytwarzanie częściowo przez bakterie w jelicie grubym)
Witaminy możemy podzielić następująco:
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach pełnią w organizmie funkcje regulacyjne i mają skłonność do kumulowania się, przy czym ich podaż zależy od obecności tłuszczu w pożywieniu i prawidłowego jego wchłaniania. Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach zaliczamy witaminy A,D,E,K.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie są ściśle związane z zachodzącymi w tkankach przemianami metabolicznymi i działają jako koenzymy. Nie są gromadzone w organizmie i ich nadmiar wydalany jest z moczem. Do Witamin rozpuszczalnych w wodzie zaliczamy: witaminę C, witaminy z grupy B, witaminę PP, kwas pantotenowy i biotynę.
Niedobory witamin
Niedobory spowodowane wadami genetycznymi wywołują w naszym organizmie zaburzenia biochemiczne, przez które ilość witamin dostarczana jedynie z pożywienia jest niewystarczająca. W takim przypadku koniczna jest suplementacja w postaci preparatów dostarczająca witaminy w większych dawkach.
Niedobry spowodowane zbyt mała podażą w diecie lub zaburzeniami trawienia i wchłaniania to niedobory wtórne. W takim przypadku większe znaczenie ma odpowiednia dieta niż suplementacja danych witamin.
Nadmiary witamin i ich konsekwencje
- witaminy A w dawce powyżej 8 mg dziennie może spowodować uszkodzenie wątroby, utratę włosów, zaburzenia widzenia oraz migreny.
- witaminy B6 w dawce powyżej 1 g dziennie powoduje zanik czucia oraz trudności w poruszaniu się.
- witaminy C w dawce powyżej 10 g dziennie powoduje biegunkę, bezsenność, prowadzi do powstania kamieni żółciowych.
- witaminy D w dawce powyżej 0,5 mg powoduje nadmierne odkładanie się wapnia w organizmie, co zakłóca pracę mięśni, w tym mięśnia sercowego.
Warto pamiętać, że:
- kwas acetylosalicylowy zabiera szczególnie witaminę A, B, C, kwas foliowy, wapń, potas,
- leki moczopędne wypłukują: magnez, cynk, potas, witaminy z grupy B,
- leki nasenne obniżają poziom wapnia, zaburzają wchłanianie witamin: A, D, C, kwasu foliowego,
- antybiotyki niszczą żelazo, wapń, magnez, witaminy: B6, B3 i K,
- środki przeczyszczające i w nadkwasocie powodują utratę witamin: A, D, K, E oraz potasu i fosforu,
- tabletki antykoncepcyjne zmniejszają ilość witamin: B6, B12, kwasu foliowego i witaminy C,
- alkohol, kofeina, papierosy niszczą witaminy: B, A oraz cynk, wapń, żelazo, magnez, potas.
